Beste VAPZ in België in 2024 | VAPZ vergelijken
De VAPZ of Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen is een pensioenspaaroplossing voor zelfstandigen of bedrijven. Het biedt een aantal voordelen, waaronder een aftrek van premies als bedrijfskosten en belastingvrijstelling op premies.
Maar hoe werkt een VAPZ? Hoe kun je ervan profiteren en hoeveel kun je elk jaar sparen? Welk rendement kun je verwachten van dit type pensioenspaarregeling en wat zijn de belastingregels?
Ontdek alles wat je moet weten over het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen, de voordelen, nadelen en alternatieven, evenals een vergelijking van de beste VAPZ in België.
VAPZ: feiten en cijfers
- Voor wie: zelfstandigen met of zonder vennootschap
- Waarom: om zich voor te bereiden op het pensioen met een aanvullend pensioen
- Premies : geen wettelijk minimum, maximaal 8,17 % van het netto-inkomen over de laatste 3 jaar tot 3 859,40 €
- Geschat gemiddeld rendement: 1,90 %
- Belastingaftrek: premies afgetrokken als zakelijke kosten
- Premiebelasting: geen
- Vermogensbelasting: RIZIV-heffing van 3,55 % en sociale zekerheidsbijdrage van 0 - 2 % op kapitaal en belasting op fictieve lijfrente van 3,5 tot 5 % gedurende 10 tot 13 jaar
- Voordeel: aantrekkelijk belastingtarief bij uitstap in fictieve lijfrente
- Nadeel: beperkte uitkeringen
- Alternatieven : POZ
Wat is het VAPZ?
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen of VAPZ is een contract waarmee zelfstandigen in ruil voor de betaling van premies een aanvullend pensioen kunnen ontvangen wanneer ze met pensioen gaan.
Het aanvullend gratis pensioen is een interessante maatregel voor zelfstandigen van wie het gemiddelde wettelijke pensioen tot de laagste behoort. Dankzij een VAPZ kunnen zelfstandigen :
- Een aanvullend pensioen ontvangen bij pensionering
- Profiteren van een belastingvermindering op de betaalde premies
Goed om weten
Een VAPZ kan ook gecombineerd worden met een ander spaarverzekeringscontract en met andere vormen van aanvullend pensioen.
Er wordt echter een onderscheid gemaakt tussen een gewoon VAPZ en een sociaal VAPZ, omdat de fiscale voordelen verschillend zijn afhankelijk van de formule. We zullen de verschillen tussen deze twee VAPZ later in dit artikel uitleggen.
Ten slotte, moet je onthouden dat een VAPZ de vorm kan aannemen van een overdraagbaar of niet-overdraagbaar contract:
- Het overdraagbaar VAPZ-contract bevat een overlijdensdekking. Dit laat de verzekeringnemer toe om een begunstigde aan te duiden die, in geval van overlijden vóór de wettelijke pensioenleeftijd, het kapitaal van de overlevende zal ontvangen dat overeenstemt met de reserves verworven op het moment van overlijden.
- Het niet-overdraagbaar VAPZ-contract bevat geen overlijdensdekking. Het voorziet dus niet in de toekenning van een forfaitair bedrag bij overlijden van de verzekeringnemer vóór de wettelijke pensioenleeftijd.
VAPZ vergelijken: wat zijn de beste polissen in 2024?
Om je te helpen sparen voor je pensioen als zelfstandige, hebben we de beste VAPZ vergeleken die momenteel beschikbaar zijn in België:
VAPZ | Gegarandeerde brutorente 2023 | Gemiddeld rendement over 5 jaar | Instapkosten | Minimale premie |
---|---|---|---|---|
VAPZ ING | 1 % | NC | 6 % | 100 € |
VAPZ Fortis | 1,75 % | 1,96 % | 6 % | 360 € |
VAPZ Belfius | 2 % | NC | 6 % | 100 € |
VAPZ AXA Plan Pro | 1 % | 1,93 % | 6 % | 100 € |
VAPZ KBC Life Pension Plan | 1,70 % | 1,78 % | 4.3 % | 288 € |
VAPZ Bâloise | 1,60 % | 1,62 % | 4.5 % | 600 € |
VAPZ AG | 1,75 % | 2 % | 6.50 % | 100 € |
VAPZ Amonis | 1 % | 3,21 % | 3.21 % | 100 € |
VAPZ KBC Life Pension Plan | 1,70 % | 1,78 % | 4.30 % | 245 € |
VAPZ Allianz Plan For Life + | 0 % | 1,80 % | 6 % | 600 € |
VAPZ Vivium | 1,70 % | 1,57 % | 6.50 % | 100 € |
VAPZ Athora SelfLife Protection & Pension | 0,01 % | 1,66 % | 7 % | 450 € |
VAPZ NN Scala Free Pension | 0 % | 1,98 % | 7 % | 100 € |
Wat zijn de maximumbedragen van een VAPZ in 2024?
In 2023 bedraagt het maximumbedrag aan premies op een VAPZ (Individueel Collectief Pensioenplan) :
- 8,17 % van het netto belastbaar beroepsinkomen voor een gewoon VAPZ, met een maximum van 3 859,40 €.
- 9,40 % van het netto belastbaar beroepsinkomen voor een sociaal VAPZ, met een maximum van 4 440,46 €.
De premies worden berekend op basis van de netto belastbare beroepsinkomsten van het voorgaande jaar. Premies gestort in een VAPZ zijn aftrekbaar van het netto belastbaar beroepsinkomen van het lopende jaar.
Let op
Het maximumbedrag van de premies kan worden verminderd als het VAPZ wordt afgekocht vóór de pensionering.
Dit plafond verandert echter in de loop van de tijd, zoals hieronder weergegeven:
Jaar | Gewoon VAPZ maximum | Sociaal VAPZ maximum |
---|---|---|
2023 | 3 859,40 € | 4 440,46 € |
2022 | 3 447,62 € | 3 966,67 € |
2021 | 3 302,77 € | 3 800,00 € |
2020 | 3 291,30 € | 3 786,81 € |
2019 | 3 256,87 € | 3 747,19 € |
2018 | 3 187,04 € | 3 666,85 € |
2017 | 3 291,30 € | 3 786,81 € |
2016 | 3 060,07 € | 3 520,77 € |
Wat is het sociaal VAPZ?
Het Sociaal VAPZ is een soort Individueel Collectief Pensioenplan (VAPZ) dat extra belastingvoordelen biedt aan zelfstandigen.
De belastingvoordelen van het sociaal VAPZ zijn als volgt:
- Een hoger premiebedrag: het maximumbedrag aan premies dat in een sociaal VAPZ wordt gestort, bedraagt 9,40 % van het netto belastbaar beroepsinkomen, met een maximum van 4 440,46 €.
- Een hogere belastingvermindering: de belastingvermindering op premies gestort in een sociaal VAPZ bedraagt 30 %, tegenover 25 % voor een gewoon VAPZ.
Het sociaal VAPZ is een aantrekkelijke oplossing voor zelfstandigen die een aanvullend pensioen willen opbouwen met bijkomende belastingvoordelen.
Hier is een tabel die de belangrijkste verschillen tussen het sociaal en het gewoon VAPZ samenvat:
Kenmerken | Sociaal VAPZ | Gewoon VAPZ |
---|---|---|
Voorwaarden voor toegang | Zelfstandigen die niet onder een verplichte aanvullende pensioenregeling vallen | Zelfstandigen |
Maximumbedrag van de premies | 9,40 % van de netto belastbare beroepsinkomsten, met een maximum van 4 440,46 € | 8,17 % van de netto belastbare beroepsinkomsten tot een maximum van 3 859,40 € |
Belastingvermindering | 30 % | 25 % |
Wat is het VAPZ-RIZIV en wie kan er gebruik van maken?
Het VAPZ-RIZIV is meer specifiek gericht op zelfstandigen in de contractuele zorgsector.
De jaarlijkse tegemoetkoming van het RIZIV kan gebruikt worden in combinatie met een sociaal VAPZ of een Gewaarborgd Inkomen contract. Hierbij betaalt de verzekeringnemer niet zelf de premies, die worden gedekt door het RIZIV.
De dienstverleners die kunnen genieten van de betaling van hun VAPZ-premies door het RIZIV zijn:
- artsen;
- tandartsen;
- apothekers;
- fysiotherapeuten;
- spraaktherapeuten;
- zelfstandige thuisverpleegkundigen.
Goed om weten
De RIZIV-toelage is een som geld die de dienstverlener vrij kan gebruiken. Het kan gebruikt worden voor een VAPZ-RIZIV contract om een extralegaal pensioen op te bouwen, maar ook voor een overlijdensverzekering, een inkomensgarantie of een combinatie van deze verzekeringen.
Het VAPZ-RIZIV is een verzekeringspolis van tak 21 waarmee je je kapitaal kunt beschermen en kunt profiteren van een gegarandeerde rentevoet die varieert van polis tot polis en van verzekeraar tot verzekeraar.
VAPZ belastingaftrek
De premies die je stort in een VAPZ (Individueel Collectief Pensioenplan) geven recht op een belastingaftrek van 25 % of 30 %, afhankelijk van het type VAPZ.
- Sociaal VAPZ: de belastingaftrek bedraagt 30 %.
- Gewoon VAPZ: de belastingaftrek bedraagt 25 %.
De belastingaftrek wordt berekend op basis van de premies die in het VAPZ zijn gestort, tot een maximumbedrag.
- Sociaal VAPZ: het maximumbedrag aan premies is 9,40 % van het netto belastbaar beroepsinkomen, tot een maximum van 4 440,46 €.
- Gewoon VAPZ: het maximumbedrag aan premies is 8,17 % van het netto belastbaar beroepsinkomen, met een maximum van 3 859,40 €.
De belastingaftrek is van toepassing in het jaar waarin de premies worden betaald.
Voorbeeld
Een zelfstandige stort 2 000 € in een gewoon VAPZ in 2023.
De belastingaftrek is 2 000 € x 25 % = €500.
Deze belastingaftrek vermindert zijn belastbaar inkomen met 500 €, waardoor hij minder belasting betaalt.
Hoe wordt het VAPZ belast in België?
Van het kapitaal dat in het VAPZ gestort wordt, wordt het volgende afgetrokken
- een RIZIV-bijdrage van 3,55 % ;
- een sociale zekerheidsbijdrage van 0 % tot 2 % (sinds 2014), afhankelijk van het totale brutobedrag van je pensioen.
De rest van het kapitaal zal dan belast worden volgens het fictieve annuïteitensysteem:
Leeftijd bij uitbetaling | Omrekeningskoers van kapitaal naar fictieve lijfrente | Duur van de belasting |
---|---|---|
leeftijd 60 | Je voegt 3,55 % van het kapitaal toe aan het inkomen op je jaarlijkse belastingaangifte. | 13 jaar |
leeftijd 61-62 | Je voegt 4,00 % van het kapitaal toe aan het inkomen op je jaarlijkse belastingaangifte. | 13 jaar |
leeftijd 63-64 | Je voegt 4,50 % van het kapitaal toe aan het inkomen op je jaarlijkse belastingaangifte. | 13 jaar |
leeftijd 65 en ouder | Je voegt 5,00 % van het kapitaal toe aan het inkomen op je jaarlijkse belastingaangifte. | 10 jaar |
Hoeveel kost een VAPZ?
De kosten van een VAPZ in het klassieke geval (deblokkering op pensioenleeftijd, d.w.z. tussen 60 en 65 jaar) omvatten verschillende kosten en belastingen, waaronder :
- de RIZIV-bijdrage van 3,55 % van het totale bedrag ;
- een optionele sociale zekerheidsbijdrage van 0 tot 2 %;
- de fictieve interesten die worden toegepast op de personenbelasting op de rest van het bedrag;
- de kosten die de bank aanrekent, waaronder instapkosten, beheerskosten en uitstapkosten.
Hier volgt een tabel met een vergelijking van de kosten voor de belangrijkste VAPZ-contracten in België:
VAPZ | Instapkosten | Beheerskosten | Uitstapkosten |
---|---|---|---|
ING VAPZ | 6 % | 1,50 €/maand | 0 tot 5 % |
Fortis VAPZ | 6 % | 0,20 %/ jaar | 0 tot 5 % |
Belfius VAPZ | 6 % | 0,01 %/ maand | 0 tot 5 % |
AXA VAPZ Plan Pro | 6 % | 1,50 €/ maand | 0 tot 5 % |
KBC VAPZ Life Pension Plan | 4,3 % | 0,12 %/ maand | 0 tot 5 % |
Bâloise VAPZ | 4,5 % | 1% / jaar | 0 tot 5 % |
AG VAPZ | 6,5 % | 0,20 %/ jaar | 0 tot 5 % |
Amonis VAPZ | 3 % | NC | 0 tot 5 % |
KBC VAPZ Life Pension Plan | 4,30 % | 0,12 %/ maand | 0 tot 5 % |
Allianz VAPZ Plan for Life + | 6 % | 0 % | 0 tot 5 % |
Vivium VAPZ | 6,50 % | 0,20 %/ jaar | 0 tot 5 % |
Athora VAPZ SelfLife Protection & Pension | 7 % | 0 % | 0 tot 5 % |
NN VAPZ Scala Free Pension | 7 % | 0,96 %/ jaar | 0 tot 5 % |
VAPZ berekenen
Het voornaamste doel van het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen is je een inkomen te bezorgen om je pensioen aan te vullen.
Berekening van het rendement van het VAPZ, moet je rekening houden met :
- Het bedrag van de jaarlijks betaalde premie;
- De beleggingsinstrumenten;
- De beleggingsperiode (korte termijn, middellange termijn, lange termijn);
- Eventuele kosten (instapkosten, beheerskosten, enz.);
- De roerende voorheffing.
IPT of VAPZ: hoe kies je?
Het VAPZ of de IPT zijn twee complementaire pensioenspaarproducten met verschillende voor- en nadelen. De keuze tussen deze twee producten hangt af van een aantal factoren, waaronder je persoonlijke situatie, je doelstellingen en je behoeften.
In het algemeen is het IPT een interessante oplossing voor zelfstandigen of bedrijfsleiders die een aanvullend pensioen willen opbouwen met een zekere keuzevrijheid op het vlak van beleggingen en een hoger potentieel rendement.
Het VAPZ is een aantrekkelijke oplossing voor zelfstandigen of bedrijfsleiders die een aanvullend pensioen willen opbouwen met aanzienlijke fiscale voordelen en een lager risico.
Kenmerken | IPT | VAPZ |
---|---|---|
Doelstelling | Pensioenoplossing voor bedrijfsleiders met aantrekkelijke fiscale voordelen. | Een pensioenplan waarmee zelfstandigen een aanvullend pensioen kunnen opbouwen. |
Rendement | Vast rendement per uitkering | Vast rendement per uitkering |
Maximale premie | 80 % van het bruto jaarinkomen |
|
Gericht op | Zelfstandigen met een vennootschap | Zelfstandigen |
Leeftijd (vervaldatum) | Wettelijke pensioenleeftijd | Wettelijke pensioenleeftijd |
Fiscale voordelen | Aftrek van betaalde premies van de omzet | Aftrek van premies als bedrijfskosten |
Belastingen en vermogenswinstbelasting |
|
|
Het VAPZ wordt vaak vergeleken met de IPT, die overeenkomt met een Individuele Pensioentoezegging. Deze verbintenis wordt aangegaan via de maatschappij van de verzekeringnemer en is ook bedoeld om een aanvullend pensioen te verstrekken.
- Betaling van de premies
Bij een VAPZ worden de premies betaald door de verzekeringnemer via persoonlijke bijdragen. Het is echter ook mogelijk om deze premies via het bedrijf te betalen.
Bij een IPT worden de premies uitsluitend door de onderneming betaald. Deze polis is daarom voorbehouden aan zelfstandigen die in deze rechtsvorm werken.
- Premieaftrek
Met een VAPZ geniet je van een belastingvermindering en lagere sociale bijdragen. Het plafond voor dit belastingvoordeel komt overeen met een percentage van de belastbare beroepsinkomsten.
Met een IPT worden premies behandeld als bedrijfskosten voor vennootschapsbelasting doeleinden wanneer de houder regelmatige maandelijkse inkomsten ontvangt. Het plafond voor dit belastingvoordeel volgt de 80%-regel.
- Belasting
Met een VAPZ en op de vervaldag van het contract zal de uiteindelijke belasting gebaseerd zijn op een fictief belastingtarief.
Bij een IPT bedraagt de belasting 20 % op 60-jarige leeftijd, 18 % op 61-jarige leeftijd en 16,5 % tussen 62 en 64 jaar. Alle uitkeringen die je doet na je 65e terwijl je actief blijft, worden belast tegen 10 %. Daarnaast betaal je 4,4 % belasting over de premies die je bedrijf betaalt.
Deskundig advies
Als zelfstandige raden we je aan om eerst te kiezen voor een VAPZ-contract, dat meer voordelen biedt.
Het loont echter de moeite om deze polis aan te vullen met een IPT wanneer het bedrijf vertrekt.
Door deze twee polissen te combineren, krijg je een comfortabeler aanvullend pensioen wanneer je met pensioen gaat.
VAPZ belastingaangifte
De premies die je betaalt voor je VAPZ zijn onderworpen aan bepaalde belastingvoordelen, dus moet je ze op de volgende manier aangeven op je belastingaangifte:
- Voor bedrijfsleiders: in vak XIV, nummer 9, code 1405/2045 "persoonlijke sociale zekerheidsbijdragen niet afgetrokken".
- Voor zelfstandigen: in vak XVII, code 1632/2632, "beroepskosten".
- Voor zelfstandigen: in vak XVIII, code 1656/2656, "sociale bijdragen"
- Voor meewerkende echtgenoten met een maxistatus: in vak XX, code 1451/2451, "sociale bijdragen"
- Voor zorgverleners in loondienst: in vak IV, code 1257/2257, "persoonlijke sociale bijdragen niet afgetrokken"
Verschil VAPZ en sociaal VAPZ
Er zijn momenteel twee soorten VAPZ: het gewoon VAPZ en het sociaal VAPZ. In beide gevallen zijn de betaalde bijdragen fiscaal aftrekbaar, maar het bijdragelimiet is verschillend.
Terwijl de bijdrage voor het gewoon VAPZ beperkt is tot een percentage van de beroepsinkomsten van de voorbije drie jaar, ligt dit plafond voor het sociaal VAPZ hoger en is het mogelijk om sociale voordelen te genieten dankzij de solidariteitscomponent.
- In 2022 bedraagt de regel voor een gewoon VAPZ 8,17 % van de beroepsinkomsten voor 2019, met een plafond van 3 447,62 €.
- In 2022 bedraagt de regel voor een sociaal VAPZ 9,40 % van het beroepsinkomen in 2019, met een plafond van 3 966,67 €.
Let op
Opgelet! De maximale bijdrage wordt berekend op basis van het inkomen van de drie voorgaande jaren, maar het is het geïndexeerde beroepsinkomen van jaar N-3 dat als basis wordt gebruikt voor de berekening van de aftrekbare premie.
Kan het VAPZ gebruikt worden voor een vastgoedproject?
Een VAPZ-polis kan ook gebruikt worden in het kader van een vastgoedproject, in de vorm van een voorschot of een pand met wedersamenstelling.
Als je van plan bent om als zelfstandige een onroerend goed te kopen, te bouwen of te verbouwen, kun je een voorschot op je VAPZ nemen als je niet over het nodige eigen vermogen beschikt.
- Rente en kosten: het deel dat je verzekeraar je als voorschot betaalt, kan onderworpen zijn aan een eenmalige forfaitaire vergoeding of rente. Controleer deze voorwaarden in je contract, want het staat elke verzekeraar vrij om zijn eigen commercieel beleid toe te passen.
- Terugbetaling van het voorschot: het voorschot kan op een latere datum worden terugbetaald, maar dit is niet verplicht. Als het niet wordt terugbetaald, zal het worden afgetrokken van het eindkapitaal.
- Belasting: het betaalde voorschot wordt belast wanneer het resterende kapitaal wordt gestort, zelfs als het niet werd terugbetaald.
Je VAPZ kan ook gebruikt worden als onderpand bij een bank of verzekeraar om een hypotheek te verkrijgen.
- De polishouder blijft de VAPZ-premies betalen tot de vervaldag.
- Wanneer het contract vervalt, wordt het kapitaal gebruikt om de lening in één enkele betaling terug te betalen.
Wat is de fictieve rente van een VAPZ?
De fictieve rente is het bedrag dat je op je belastingaangifte moet invullen als je een pensioenkapitaal van je VAPZ hebt ontvangen. Deze fictieve rente, ook bekend als het "fictieve annuïteit", wordt berekend als een percentage van je kapitaal en moet worden aangegeven voor een vaste periode, afhankelijk van je leeftijd op het moment van ontvangst.
- Ontvangst van het kapitaal vóór de leeftijd van 65 jaar: de fictieve rente moet gedurende 13 jaar worden aangegeven
- Ontvangst van het kapitaal na 65 jaar: de fictieve rente moet gedurende 10 jaar worden aangegeven
De fictieve rente wordt jaarlijks belast tegen het progressieve tarief van de personenbelasting, op dezelfde manier als je wettelijke pensioen, wat voordeliger is dan belasting op het volledige kapitaal.
Als je tot je 65e werkt en dan je pensioenkapitaal opneemt, wordt de fictieve rente slechts berekend op 80 % van het totale kapitaal, wat betekent dat 20 % van dit kapitaal niet belast wordt.
VAPZ zelfstandige in bijberoep
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen kan ook een zeer voordelig contract zijn voor zelfstandigen in bijberoep die een comfortabeler pensioen willen opbouwen. Zij kunnen echter alleen onder bepaalde voorwaarden een VAPZ afsluiten.
De belangrijkste voorwaarde is dat je sociale bijdragen betaalt die minstens gelijkwaardig zijn aan de bijdragen die een zelfstandige in hoofdberoep betaalt. Er is dus een minimuminkomen vereist.
Goed om weten
Een zelfstandige die net begonnen is met werken en enkel voorlopige bijdragen betaalt, kan dus geen VAPZ afsluiten.
Kan de VAPZ worden afgekocht?
Hoewel het VAPZ in de eerste plaats werd ontworpen om zelfstandigen in staat te stellen een pensioen te ontvangen om hun wettelijk pensioen aan te vullen wanneer ze met pensioen gaan, is het toch mogelijk om het af te kopen voordat het contract afloopt, op 65-jarige leeftijd.
Om precies te zijn, is het mogelijk om een VAPZ af te kopen vanaf de leeftijd van 60 jaar, maar het vrijgeven van het kapitaal vóór de vervaldatum van het contract, dus tussen 60 en 64 jaar, zal kosten met zich meebrengen in de vorm van afkoopkosten of uitstapkosten.
De afkoopkosten zijn echter degressief in de tijd, als volgt:
Leeftijd van afkoop | Afkoopkosten |
---|---|
leeftijd 60 | 5 % |
leeftijd 61 | 4 % |
leeftijd 62 | 3 % |
63 jaar | 2 % |
64 jaar | 1 % |
Goed om weten
Onthoud dat deze kosten kunnen variëren afhankelijk van wat er in de algemene voorwaarden van elk contract staat als het VAPZ wordt gebruikt voor een vastgoedproject vóór de leeftijd van 60 jaar.
Waar kan ik een VAPZ attest vinden?
Als je tot de zelfstandigen of ondernemers behoort die elk jaar premies storten in een VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen), dan heb je je fiscaal attest nodig om deze premies aan te geven op je jaarlijkse belastingaangifte om van een belastingvermindering te kunnen genieten.
Om dit certificaat te verkrijgen, moet u contact opnemen met uw bank of verzekeraar die verantwoordelijk is voor uw polis. In de meeste gevallen wordt dit document u automatisch per e-mail of per post toegestuurd kort voor de datum van uw belastingaangifte, dus in maart of april.
Als dit niet het geval is, kunt u dit certificaat terugvinden in uw documenten in uw online ruimte of telefonisch contact opnemen met uw bank of verzekeringsmaatschappij om hen te vragen het naar u op te sturen.